Meer kwalitatief groen voor de generaties na ons

Om de groenzones van de stad te verbinden en zowel kwalitatief als kwantitatief te versterken, heeft de stad een Groenplan uitgewerkt. Aan dit beleidsdocument zal het groenbeleid worden afgetoetst. Per landschap zijn er ook concrete richtlijnen, aangepast aan de specifieke behoeften van de plek.

Waarom dit project?

Als alle richtlijnen en acties uit het Groenplan gerealiseerd worden, zal het volledige groenareaal van de stad met 3% of 187 hectare groeien t.o.v. 2017. Maar liefst 6% of 358 hectare groen zal extra juridisch beschermd worden als groengebied en nog eens 15% of 819 hectare zal kwalitatiever worden dankzij een nieuwe inrichting of beter beheer.

Het einddoel is een systeem van grootschalige groengebieden die de stad verlevendigen en de bewoners overal in de stad toegang geven tot aangename groene landschappen. Zo wil de stad een duurzame leefomgeving creëren voor mens, plant en dier, nu en in de toekomst.

Wat gebeurt er? 

Opmaak van het groenplan

De eerste gesprekken voor het Groenplan starten al zo’n 10 jaar geleden. In februari 2017 werd het Groenplan ‘Levendig landschap’ voor de ganse stad goedgekeurd. Het overkoepelend Groenplan voor de hele stad is geen eindpunt, maar net het startpunt voor de verdere uitwerking van het groenbeleid in de stad. De volgende stap is de opmaak van specifieke Groenplannen per district.

In deze fase wordt er ingezoomd op de groene gebieden op een heel lokaal niveau. Het parkje om de hoek, een straat met veel planten aan de gevels, de zachte bedding waar de tram doorrijdt,... Al deze plekken worden in kaart gebracht. Ook hiervoor wordt een visienota opgemaakt om het groen te behouden en meer toegankelijk te maken.

Overkoepelend Groenplan

In het overkoepelend Groenplan voor heel de stad staan de gewenste groenstructuur en algemene principes die stadsbreed toepasbaar zijn. Het Groenplan deelt de stad op in 14 groene landschappen. Elk van de landschappen heeft zijn eigen typische kenmerken en troeven. De 14 groengebieden zullen blijven evolueren. Om dit zo goed mogelijk te laten verlopen, omvat het Groenplan tal van acties en richtlijnen om de gebieden kwalitatief te verbeteren en versterken.

Antwerpen verdeeld in 5 groenstructuren en 14 landschappen

Het Groenplan definieert vijf groenstructuren en veertien landschappen in de stad en de districten. Sommige zijn al toegankelijk, andere zijn eerder bestemd voor landbouw. 

Een landschap is een gebied binnen de stad waar de natuur herkenbare kenmerken heeft of een duidelijk geheel vormt. Dit kan bijvoorbeeld door de bodem of het reliëf, door de aanwezigheid van water of bepaalde planten of dieren, maar ook door de geschiedenis, of het huidige gebruik. Het Groenplan bepaalt waar en welk groen nodig is om Antwerpen uit te bouwen tot een gezonde stad van morgen. 

De 14 landschappen zijn: Scheldeland, Zandvlakte-Linkeroever, Zuidelijke Kamers, Struisbeekvallei, Kasteelparken, Schijnvallei, Glacis van Ertbrugge, Laagland, Polders van Stabroek, Wetlands, Opstalvallei, Scheldepolders, Noordelijk Heideland en Groene Bedding. Per landschap omvat het Groenplan een omschrijving van de bestaande en de gewenste situatie en een aantal strategieën om het landschap te verbeteren.

Daarnaast worden deze 14 landschappen op een synthesekaart gebundeld tot 5 grootschalige groenstructuren: Scheldepark, Zuiderpark, Centraal Park, Schijnpark en Noorderpark. Dit zijn grote aaneengesloten groengebieden die een belangrijke rol vervullen voor de leefbaarheid van de Antwerpse stadsregio. Natuur en sociale functies worden erin verenigd, met als basis de landschappelijke kwaliteiten. Zo heeft het Scheldepark aandacht voor de relatie tussen de stad en de stroom. Het Zuiderpark maakt werk van de samenhang tussen de groene plekken langs de Struisbeek. Het Centraal Park creëert een groene ontmoetingsruimte voor de woonwijken errond. Het Schijnpark herstelt de verbinding tussen het Schijn en de Schelde. In het Noorderpark ten slotte wordt gewerkt aan de raakvlakken tussen de verschillende landschappen die ertoe behoren. 

Biomonitoring

De stad Antwerpen brengt voor een aantal groene kerngebieden uit het Groenplan de veel voorkomende fauna en flora in beeld. Dit gebeurt via een aanbesteding aan specialisten uit het vakgebied. Sinds 2015 is er in verschillende groene kerngebieden onderzoek gedaan. Deze biomonitoring resulteert in een eindrapport met aanbevelingen waarmee de stad aan de slag gaat om de beheersplannen van deze gebieden op te maken of bij te sturen.

Wie werkt eraan mee? 

De stad Antwerpen werkte niet alleen aan de opmaak van dit Groenplan. De voorbije jaren werd ook meermaals overleg gepleegd en advies ingewonnen bij verschillende stadsdiensten, de hogere overheid (provincie en Vlaanderen), de districtsbesturen, de Gecoro, Natuurpunt en de randgemeenten waaraan de robuuste landschappen grenzen.

De stad organiseerde ook verschillende inspraakmomenten, zodat ook jouw mening werd gehoord. Met alle verworven inzichten is de stad aan de slag gegaan voor de uitwerking van het beleidsdocument.

De beleidsdocumenten vind je hier.

Wat kan je zelf doen? 

Om het Groenplan bekend te maken, bieden we wandelingen aan doorheen de 14 groenlandschappen. Zo kan je de landschappen ontdekken wanneer je maar wil en op eigen tempo. Elke wandeling biedt leerrijke weetjes over het landschap, toont er de mooiste groene plekken én voert de wandelaar ook langs de punten die de stad in de toekomst wil verbeteren.

Voor elke wandeling bieden we een wandelroute in de gratis app en op het digitale platform RouteYou.

RouteYou is een online en mobiel netwerk voor wandelaars. Om de wandeling met uw smartphone te doen, download je de gratis app RouteYou, geef de contentcode ‘Groenplan’ in en download de routes. Zo kan je ze allemaal wandelen wanneer je wil, ook wanneer je offline bent.

Meer info

Meer juridische informatie over dit project vind je op www.antwerpen.be.