B.1 Algemeen overzicht

B.2 Gewestplan

Het gewestplan Antwerpen (goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 3 oktober 1979 en latere wijzigingen) bepaalt volgende bestemming voor het plangebied van het RUP Brouwersvliet:

Het plangebied ligt in de bestemming woongebied met cultureel, historische en/of esthetische waarde.
De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving.

In de gebieden en plaatsen van culturele, historische en/of esthetische waarde wordt de wijziging van de bestaande toestand onderworpen aan bijzondere voorwaarden, gegrond op de wenselijkheid van het behoud.

Bijkomend zijn bijzondere voorschriften betreffende de hoogte van de gebouwen (BVR 07/07/00) van toepassing. In (onder meer) het stadscentrum van Antwerpen (dit is het gedeelte van de stad dat begrensd wordt door de Leien) wordt de maximale bouwhoogte afgestemd op de volgende criteria:

1° de in de onmiddellijke omgeving aanwezige bouwhoogten;

2° de eigen aard van de hierboven vermelde gebieden;

3° de breedte van het voor het gebouw gelegen openbaar domein.

Gewestplan met afbakening RUP Brouwersvliet

B.3 Plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoeringsplannen

B.3.1 GRUP Afbakening Grootstedelijk Gebied Antwerpen (AGGA)

Het plangebied is gelegen binnen de afbakening van het grootstedelijk gebied Antwerpen. De Vlaamse regering heeft op 19 juni 2009 het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening Grootstedelijk Gebied Antwerpen (GRUP AGGA) definitief vastgesteld.

Met dit plan stelt de Vlaamse Regering twee zaken voor:

1. een afbakeningslijn die aangeeft waar de stedelijke ontwikkeling van het Antwerpse in de toekomst kan gebeuren.

2. aanpassingen aan de stedenbouwkundige voorschriften op verschillende locaties om nieuwe ruimte te creëren voor wonen, werken, verkeersinfrastructuur, stadsbossen en stedelijk groen.

Het plan stimuleert een stedelijk gebiedsbeleid. Dit betekent dat vanuit het principe van gedeconcentreerde bundeling het stedelijk gebied wordt versterkt. Hierbij vormen ontwikkeling, verdichting en concentratie de uitgangspunten.

Om uitzwerming, lintbebouwing en wildgroei van activiteiten in het buitengebied te vermijden, is dit beleid gericht op het creëren van een aanbod aan bijkomende woningen, het voorzien van ruimte voor economische activiteiten, het versterken van stedelijke activiteiten en het stimuleren van andere vormen van mobiliteit. Zo wordt een versnippering van de ruimte voorkomen.

Er moet echter ook rekening gehouden worden met de draagkracht van het stedelijk gebied, niet alleen kwantiteit maar ook kwaliteit van ruimte en woonomgeving staat voorop. Het is noodzakelijk om de stedelijke gebieden te vernieuwen door het doorvoeren van onder andere een meer dynamische stadsvernieuwing en door strategische projecten. Het ontwikkelen van nieuwe woontypes en kwalitatieve leefomgevingen is een doelstelling.

Er zijn geen specifieke voorschriften van kracht voor het plangebied.

Afbakening GRUP AGGA

B.3.2 RUP Eilandje

De Deputatie heeft in zitting van 1 september 2011 het RUP Eilandje goedgekeurd.

Voor het gebied Eilandje werd een masterplan, een beeldkwaliteitplan voor de buitenruimte, een beeldkwaliteitplan voor de architectuur, een groenplan, een waterplan en een RUP opgemaakt.

Het plangebied van het RUP Eilandje komt overeen met het projectgebied van het Eilandje fase 1. Het RUP bestaat uit drie wijken: de Oude Dokken, de Montevideowijk en de Cadixwijk. Het RUP Eilandje vervangt hierdoor het bijzonder plan van aanleg (BPA) Eilandje, Het RUP Cadix en het gewestplan. De directe aanleiding voor de opmaak van dit RUP was de jeugdculturele zone die de stad wil onderbrengen in een oud magazijn in de Ankerrui. Verder worden de voorschriften en het grafisch plan zoveel mogelijk vereenvoudigd en qua opbouw en formulering in overeenstemming gebracht met het RUP Binnenstad, dat grenst aan het plangebied. Op deze wijze wordt de actualisering en vereenvoudiging van het RUP Binnenstad verdergezet voor het Eilandje.

Het bouwblok ligt binnen de bestemmingszone ‘artikel 1: zone voor wonen_bestaand weefsel’ (Wo 1). In deze zone is de bruto-vloeroppervlakte beperkt tot maximaal 1.500 m² voor kantoren, diensten en ateliers. De voorziene overgangsmaatregel is niet van toepassing bij nieuwbouw.

Grafisch plan RUP Het Eilandje

B.3.3 RUP Binnenstad

Op 1 februari 2013 besliste de Raad van State de definitieve vaststelling van het plan door de gemeenteraad op 5 maart 2012 en de goedkeuring ervan door de deputatie op 26 april 2012 te schorsen in zoverre het de Gedempte Zuiderdokken bestemt tot "zone voor publiek domein".

Voor de binnenstad werd in uitvoering van het S-RSA een RUP opgemaakt.

Dit RUP is gebiedsdekkend voor de gehele binnenstad binnen de Leien en grenst aan het plangebied van het RUP Brouwersvliet. Het beoogt de volledige herziening van de 21 BPA's die voorheen in dit gebied de bestemmingen bepaalden.

Grafisch plan van het RUP Binnenstad

B.3.4 RUP Rijnkaai

De gemeenteraad stelde het RUP definitief vast op 17 december 2018.

Het plangebied van het RUP Rijnkaai wordt gekenmerkt door het contrast tussen de historische havenkranen en twee voormalige havenloodsen met een cultuurhistorische waarde (namelijk Hangar 26/27 en de Waagnatie) enerzijds en de open kaaivlakte die grotendeels wordt ingenomen als parking anderzijds.

De Rijnkaai-site zal fungeren als scharnier en overgang tussen enerzijds het noordelijke sluitstuk van de herinrichting van de Scheldekaaien, met name het Droogdokkenpark met een natuurlijke oeverinrichting, en anderzijds het versteende deel van de Scheldekaaien naar het zuiden toe met de typerende kaaimuur en eerder mineraal karakter. Daarnaast staat het plangebied ook in voor de directe link naar de Schelde vanuit de nieuwe stadswijk en het havenkwartier Eilandje.

De Scheldekaaien vormen een belangrijke publieke ruimte voor de binnenstad en daarom wordt private toe-eigening onwenselijk geacht. Omwille van de aanwezige havenloodsen en de daarin ondergebrachte functies vormt het plangebied hierop een uitzondering: het s-RSA bevestigt het publieke karakter van de functies in de stedelijke plint van de gebouwen en stelt het zoveel mogelijk beperken van bebouwing op maaiveld voorop. Tegelijkertijd wordt gekozen voor een mix van andere stedelijke functies. Deze visie wordt in het masterplan Scheldekaaien bevestigd, waar een vermenging van stedelijke functies op de verdieping toegelaten wordt.

Concreet wordt uitgegaan van een herbestemming van twee zones afgebakend in het masterplan voor evenementen & congres, gemeenschapsvoorzieningen, vrijetijdsdiensten en diensten als hoofdfunctie met daarnaast ook kantoor, detailhandel en horeca als nevenfuncties. Deze zones zijn ruimer dan de huidige bebouwing: nieuwe bouwenveloppes worden afgebakend. Tussen en rond deze zones wordt er een bestemming als publiek plein en ‘stedelijk balkon’ vooropgesteld. In een bijkomend advies wordt door de masterplanners voorgesteld om het stedelijke balkon als publieke ruimte in te zetten om de projecten Waagnatie en Hangar 26/27 te verbinden.

Om een globale, geïntegreerde ontwikkeling van de Rijnkaai-site binnen de krachtlijnen van het masterplan Scheldekaaien mogelijk te maken is een herbestemming noodzakelijk en wordt een RUP opgemaakt.

Het grafisch plan voorziet volgende bestemmingszones:

• Art. 1 zone voor publiek domein

• Art. 2: zone voor centrumfuncties

• Art. 3 zone voor water

En volgende overdrukken:

• Art. 4 onroerend erfgoed

• Art. 5 beperking aantal bouwlagen en bouwhoogte

• Art. 6 voorbouwlijn

Grafisch plan RUP Rijnkaai (bron: stad Antwerpen)

B.3.5 RUP Friendship site

Het schepencollege keurde in zitting van 28 juni 2019 de startnota voor het RUP Friendship site goed.

Het RUP Friendship site betreft een partiële herziening van het bestaande RUP Eilandje en grenst aan het RUP Brouwersvliet. Het doel van het RUP is om de locatie te herontwikkelen tot één samenhangend en levendig stadsdeel. Het plangebied omvat vandaag twee zones gelegen tussen de Londen-Amsterdamstraat, Sint-Laureiskaai, Rijnkaai en Bataviastraat. Het noordelijk deel ligt vandaag volgens het RUP Eilandje in de zone voor centrumontwikkelingen Ce4 (B1) en het zuidelijk deel in de zone voor wonen Wo2 (B2). Het opzet is om, door het opheffen van de Dinantstraat, deze drie bouwvelden (B1 + B2 + Dinantstraat) te herontwikkelen tot één integrale en geïntegreerde bouwblokontwikkeling. Hierdoor zijn nieuwe ruimtelijke configuraties mogelijk zoals het creëren van een centrale groene buitenruimte in het hart van het bouwblok.

Situering RUP Friendship site (bron: stad Antwerpen)

B.4 Verordeningen

B.4.1 Bouwcode

De gemeentelijke stedenbouwkundige verordening ‘Bouwcode’ is van kracht vanaf 4 april 2011. De bouwcode is een verzameling van regels die bepalen hoe in de stad Antwerpen gebouwd of verbouwd mag worden. Bouwplannen moeten aan deze voorschriften voldoen om een omgevingsvergunning te krijgen. De voorschriften van voorliggend RUP primeren boven deze van de Bouwcode.

B.4.2 Gewestelijke verordening hemelwaterputten, infiltratie en buffervoorzieningen

Deze gewestelijke stedenbouwkundige verordening (d.d. 05/07/2013) bevat minimale voorschriften voor de lozing van niet verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakten. Het algemene uitgangsprincipe hierbij is dat zoveel mogelijk herbruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd naar de riolering.