Xavier Gheysens (1799-1883)

Xavier Gheysens wordt geboren in Harelbeke op 19 mei 1799. Hij vestigt zich als notaris in Antwerpen. In 1832 huwt hij Coralie Anne Felicité Wellens, de dochter van gemeentesecretaris Frans Wellens. Gheysens is Antwerps gemeenteraadslid van 1848 tot 1866 en provincieraadslid van 1849 tot 1876 voor de liberale partij.

Mede-oprichter van de eerste liberale partij

Gheysens is bovendien een van de oprichters van de Association Commerciale et Industrielle, de eerste openlijke liberale partijorganisatie in Antwerpen. De politicus Gheysens staat bekend als Vlaamsgezind en gematigd unionistische liberaal. Hij ijvert in die periode binnen de gemeente- en provincieraad heel sterk voor de vergroting van de stad Antwerpen en voor het invoeren van billijke vergoedingen voor gronden rond de Antwerpse versterkingen waarop militaire erfdienstbaarheden rusten.

Meetingpartij tegen de fortengordel

De Antwerpse politiek in het begin van de jaren 1860 komt volledig in het teken te staan van de fortenkwestie. Xavier Gheysens wordt een van de protagonisten in de beweging tegen de bouw van het Noordkasteel en de militaire erfdienstbaarheden. Hij is betrokken bij de organisatie van volksmeetings en is de eerste om in de gemeenteraad de volledige afbraak van het Noordkasteel te eisen. Eind 1862 neemt hij uit protest tegen de afwijzing van de Antwerpse eisen door Leopold I, ontslag uit de gemeente- en provincieraad en stapt over naar de pas opgerichte Meetingpartij. Hij wordt als Meetingkandidaat op 2 december 1862 herverkozen in de gemeenteraad en op 18 mei 1863 in de provincieraad. En hij is ook heel even waarnemend burgemeester (als hoogst gerangschikte op de tabel van gemeenteraadsleden) van 31 maart tot 5 mei 1865.

Gheysens blijft binnen de Meetingpartij bekend staan als een unionistische liberaal. In tegenstelling tot vele andere liberalen, verlaat hij de Meetingpartij niet. Hij zetelt tot 1866 in de Antwerpse gemeenteraad en tot 1876 (toen de liberalen de Antwerpse provincieraadszetels opnieuw overnamen) in de provincieraad. Op zevenenzeventigjarige leeftijd zegt hij de politiek uiteindelijk vaarwel en trekt zich terug uit het openbaar leven. Zes jaar later, op 5 maart 1883, overlijdt hij.