Een screening naar mogelijke relevante factoren die in milieueffecten zouden kunnen resulteren werd uitgevoerd. Adviesinstanties werden opgevraagd en aangeschreven. De dienst MER heeft, na ontvangst van het volledige dossier, op 6 januari 2010 beslist dat het RUP Steenstraat niet MER-plichtig is. De beslissing van de dienst MER wordt toegevoegd aan de toelichtingsnota.

In dit hoofdstuk is een samenvatting opgenomen van de verschillende relevante thema’s waarover binnen de screening uitspraken gevraagd worden.

Bodem en grondwater

Structuur ondergrond

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het plangebied van het RUP bevindt zich in een dichtbebouwde omgeving. Het bodemgebruik is hierdoor momenteel overwegend stedelijk en dus niet-natuurlijk.
    Het binnengebied dat met het RUP een bestemming voor wonen krijgt is de enige zone in het bouwblok waar tot op heden minder ingrepen de bodem hebben verstoord. Op de inrichting van de tuin na, met onder andere een openlucht zwembad, is de structuur van de ondergrond er de laatste decennia niet gewijzigd.

  • De bodemkaart voor de ondergrond van het plangebied is niet volledig beschikbaar, maar uit raadpleging van de gegevens die beschikbaar zijn op www.gisvlaanderen.be blijkt dat het zuidelijk deel grenzend aan het plangebied een sterk gleyige zware kleibodem is zonder profiel (textuur U, drainageklasse e). Deze ondergrond is niet geschikt voor infiltratie omwille van de textuur en ongunstige drainageklasse.

• Beschrijving geplande situatie

  • Ten gevolge van het RUP wordt het stedelijk weefsel verder uitgebreid. De belangrijkste ingrepen op de bodem door de uitvoering van het RUP zijn de uitgraving en het ruimtebeslag voor de nieuwbouw van de meergezinswoningen en het daaraan gekoppeld grondverzet en een wijziging van de bestemming van de uitgegraven grond.

  • Voor het bufferen van hemelwater wordt gerekend op een volledige buffering. Daarbij worden de bepalingen van de gewestelijke verordening als minimum gehanteerd om een bijkomend capaciteit op het terrein te creëren. In de aanleg van het openbare plein/park wordt een buffering voorzien die 1,5 à 2 maal zo groot dan strik nodig volgens de geldende verordening.

  • Het herprofileren van de bestaande gracht, zorgt voor de natuurlijke ontwatering van het terrein en de omliggende percelen. Het profiel van de gracht krijgt volgende afmetingen: vloerbreedte: 50cm, kruinbreedte: 170cm, diepte 60cm en een helling van 4/4.

• Beoordeling score

  • Matig negatief (-1)
    

Toestand grondwatertafel

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het plangebied is gelegen in een stedelijk bouwblok waar in het verleden, door de bouw van woningen en meergezinswoningen, met bijhorende parkeerniveaus en kelders, de bodem werd verstoord.

• Beschrijving geplande situatie

  • Het plangebied van het RUP wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van verstoorde bodems. Impact van de bemaling (zetting) op de bodems in het studiegebied wordt bijgevolg niet onmiddellijk verwacht.

  • Voor de bouw van de ondergrondse parking wordt een deel van de grond uitgegraven.

• Beoordeling score:

  • Niet significant (0)
    

Bodem- en grondwaterverontreiniging

• Beschrijving referentiesituatie

  • Er is geen bestaande bodemverontreiniging.

• Beschrijving geplande situatie

  • Het RUP laat geen bodemvervuilende activiteiten toe

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)

Oppervlaktewater

Structuur afwatering

• Beschrijving referentiesituatie

  • Op de zuidelijke grens van het binnengebied loopt een gracht die door het beperkte onderhoud dat eraan gebeurd haar natuurlijk vermogen om water op te vangen niet ten volle kan benutten.

  • De onmiddellijke omgeving van het plangebied is watergevoelig. Het plangebied wordt als overstromingsgevoelig beschouwd.

• Beschrijving geplande situatie

  • De afwateringsgracht wordt in haar natuurlijke functie hersteld. De afmetingen van de gracht worden in de stedenbouwkundige voorschriften vastgelegd. (reeds vermeld onder 4.3.1.)

  • De resultaten van de uitgevoerde watertoets zijn bepalend voor de inrichting van het binnengebied.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Waterkwaliteit

• Beschrijving referentiesituatie

  • In het binnengebied zijn geen momenteel activiteiten aanwezig die de waterkwaliteit beïnvloeden.

• Beschrijving geplande situatie

  • Vervuilende activiteiten zijn niet toegestaan.

  • Bij de vergunningverlening worden verplichtingen opgelegd die de waterkwaliteit ten goede komen (vb afvoer regenwater).

  • Hemelwaterputten worden volgens de geldende stedenbouwkundige verordening opgelegd.

• Beoordeling score

• Niet significant (0)

Afvoer en buffering van water

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het binnengebied doet momenteel dienst als tuin, voor de afvoer of buffering van water zijn geen specifieke maatregelen genomen.

• Beschrijving geplande situatie

  • De watertoets die werd verricht voor de gedeeltelijke herziening van het BPA 1/3a Hagelkruis en omgeving, leverde een set van aanbevelingen op die als basis gelden voor het RUP Steenstraat: In de voorschriften worden verplichte maatregelen opgenomen die bijkomende waterproblemen vermijden.

    • Herprofileren van de bestaande gracht;

    • Voorzien van hemelwaterputten conform de geldende gewestelijke stedenbouwkundige verordening;

    • Buffervolume (45 m³) met beperkt doorvoerdebiet van 12l/s d.m.v. een wervelventiel. De noodoverlaat wordt voorzien d.m.v. een overstort. Op deze manier wordt de mogelijke schade van wateroverlast op het binnengebied zelf opgevangen door het water opnieuw voldoende ruimte te geven. Dit water wordt vertraagd afgevoerd naar de riolering d.m.v. een wervelventiel, zodat er geen schade kan ontstaan op andere plaatsen.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)

Geluid en trillingen

Algemene geluidskwaliteit

• Beschrijving referentiesituatie

  • In de onmiddellijke omgeving van het plangebied zijn geen activiteiten of functies die een opvallend hoog geluid opwekken. Gemotoriseerd verkeer vormt de grootste bron van geluid.

  • Verkeersbewegingen van en naar de deelgebieden brengen in beperkte mate geluid voort.

• Beschrijving geplande situatie

  • In het plangebied wordt enkel een woonfunctie toegevoegd, hiervan is geen geluidshinder voor de omgeving te verwachten.

  • De geluidsimpact van het gegenereerde verkeer is vergelijkbaar met de huidige referentiesituatie.

• Beoordeling score

Niet significant (0)

Verkeersgeluid

• Beschrijving referentiesituatie

  • De verkeersgeneratie van het plangebied is momenteel beperkt tot de bewegingen van bewoners en bezoekers van de woningen en lokale functies.

  • Het plangebied van het RUP is gelegen in het centrum van Ekeren nabij één van de invalswegen naar het centrum. Deze weg, die via de Noorderlaan het centrum van Antwerpen bereikbaar maakt, verwerkt dagelijks grote hoeveelheden verkeer. Dit verkeer vormt de voornaamste geluidsbron in de omgeving.

• Beschrijving geplande situatie

  • De impact van de geplande ontwikkelingen is dermate klein dat geen negatieve effecten op het verkeersgeluid te verwachten zijn. De toegelaten functies, zijnde wonen, veroorzaakt geen specifieke geluidsoverlast noch trillingen.

  • De geluidsimpact van het gegenereerde verkeer zal zeer beperkt zijn.

  • De toekomstige tramverbinding naar Ekeren kan een deel van het verkeer tussen Ekeren en het centrum van Antwerpen opvangen waardoor geluid veroorzaakt door gemotoriseerd verkeer verminderd.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Geluid en trillingen in aanlegfase

• Beschrijving referentiesituatie

  • Door het gebrek aan activiteiten in het binnengebied is er geen sprake van opvallend geluid of trillingen.

• Beschrijving geplande situatie

  • Tijdens de ontwikkeling van het binnengebied kan de geluidsbelasting voor de omliggende woningen toenemen. De effecten van geluidsveroorzakende werkzaamheden, zoals graafmachines, werfverkeer, … zullen merkbaar zijn voor omwonenden. Deze belasting is echter tijdelijk en acceptabel op voorwaarde dat geen uitspattingen gebeuren.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)

Lucht

Algemene luchtkwaliteit / verkeersemmissies lucht

• Beschrijving referentiesituatie

  • De twee deelgebieden zijn gelegen in het centrum van Ekeren en liggen bijgevolg in een omgeving die verkeer aantrekt. Voor deelgebied A is er sprake van nieuw verkeer gelet op het feit dat het binnengebied nu louter als tuin dienst doet en derhalve geen verkeer aantrekt. Voor wat betreft deelgebied B genereert deze locatie door de huidige activiteiten, waaronder een taxibedrijf, wel verkeersbewegingen. De ontwikkelingsmogelijkheden van beide gebieden zullen in functie van de draagkracht van de omgeving worden afgebakend.

• Beschrijving geplande situatie

  • Bij de verdere ontwikkeling als stedelijke woonblokken is er enkel een zeer beperkte emissie van polluenten door het gegenereerde verkeer in het centrum van Ekeren te verwachten.

  • Voor het ontwerp van de woonontwikkelingen wordt in de toelichtingsnota opgenomen dat duurzaamheid een uitgangspunt is. Zuinig energiegebruik is één van de manieren om dit te realiseren, een beperkt brandstofgebruik voor de verwarming van de gebouwen heeft immers een positief effect op de plaatselijke luchtkwaliteit.

  • Beide deelgebieden zijn door de geplande tramverbinding naar Ekeren in de toekomst vlotter bereikbaar met het openbaar vervoer. Door het beperken van het aantal parkeerplaatsen voor bezoekers wordt getracht het gebruik van de tramverbinding te stimuleren om zo de extra uitstoot aan luchtvervuilende stoffen in te dijken.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Geur- en stofhinder

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het plangebied bevat geen geuroverlast of stofhinder veroorzakende functies.

• Beschrijving geplande situatie

  • Binnen het bouwblok is geen lichtpollutie te verwachten. De toegestane ontwikkelingen zijn kleinschalig en gekoppeld aan een woonfunctie waardoor geen overlast wordt veroorzaakt.

  • Het RUP sluit de ontwikkeling van activiteiten die geuroverlast of stofhinder veroorzaken uit. Milieuvergunningsplichtige activiteiten worden in het plangebied uitgesloten.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Structurele en perceptieve kenmerken landschap

• Beschrijving referentiesituatie

  • In de onmiddellijke omgeving van het plangebied bevindt ligt het beschermd landschap van de Oude Landen. Dit natuurreservaat behoort tevens tot een relictzone.

• Beschrijving geplande situatie

  • De geplande ontwikkeling van de deelgebieden doet geen afbreuk aan de landschappelijke waarde van de Oude Landen.

  • De visuele impact van de ontwikkelingen blijft voornamelijk beperkt tot de omliggende woningen en aangrenzende straten van het plangebied. Door de bouwvolumes af te stemmen op deze van de onmiddellijke omgeving wordt de ruimtelijke draagkracht van het gebied niet overschreden.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Erfgoedwaarde

• Beschrijving referentiesituatie

  • In het plangebied bevinden zich geen beschermde monumenten. Lijn- of puntrelicten komen evenmin voor in de nabijheid van het plangebied. De inventaris ‘Bouwen door de eeuwen heen’ vermeldt geen bouwkundig erfgoed in het plangebied.²

• Beschrijving geplande situatie

  • De invulling van het binnengebied langs de Steenstraat heeft geen invloed op erfgoedwaardes in de buurt.

  • Ten opzichte van het bestaande gebouw op het terrein langs de Steenstraat worden voorschriften opgenomen die een harmonische samenhang met de nieuwbouw garanderen.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Archeologie

• Beschrijving referentiesituatie

  • De betrokken deelgebieden zijn respectievelijk gesitueerd in een zone die op de lokale archeologische advieskaart wordt aangeduid als zone voor adviesplicht (deelgebied A) en als zone voor zone voor adviesplicht in gevallen in gevallen groter dan 2000 m² (deelgebied B).

• Beschrijving geplande situatie

  • In de voorschriften van het RUP Steenstraat wordt een regulering rond archeologisch patrimonium opgenomen conform de archeologische advieskaart.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)

Fauna en flora

Ecologische kwaliteit

• Beschrijving referentiesituatie

  • De biologische waarderingskaart geeft voor het plangebied geen waardevolle elementen aan. Habitatrichtlijngebieden komen in het district Ekeren niet voor.

  • De Oude Landen blijkt biologisch van grote waarde: nagenoeg heel dit gebied is waardevol tot zeer waardevol.

• Beschrijving geplande situatie

  • Er zijn geen effecten van de geplande ontwikkeling op de natuurwaarden van de Oude Landen.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Verstoring avifauna

• Beschrijving referentiesituatie

  • De biologische waarderingskaart geeft de Oude Landen weer als faunistisch voornaam gebied.

• Beschrijving geplande situatie

  • De geplande ontwikkeling is dermate kleinschalig dat geen invloed kan verwacht worden nabij gelegen gebieden die faunistisch van belang zijn.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)

Mens – ruimtelijke en sociale aspecten

Gebruikswaarde

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het binnengebied heeft momenteel nauwelijks een gebruikswaarde; Enkel het deel grenzend aan de Steenstraat wordt vrij intens gebruikt als parking. Het overgrote deel van het binnengebied is dermate verwaarloosd en verwilderd dat het niet meer wordt gebruikt.

• Beschrijving geplande situatie

  • Door een ontwikkeling toe te laten op het binnengebied verhoogt de gebruikswaarde ervan aanzienlijk zowel voor de nieuwe bewoners als voor omwonenden die gebruik kunnen maken van het nieuw aan te leggen park/plein.

• Beoordeling score

  • Sterk positief (+3)
    

Beeld- en belevingswaarde

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het verwaarloosde binnengebied verzorgt momenteel een rol als ‘zichtgroen’ voor omwonenden. Dit geldt voornamelijk voor de bewoners van de meergezinswoningen ten zuiden van het gebied.

• Beschrijving geplande situatie

  • Door de ontwikkeling van het binnengebied zal een deel van het groene karakter van het terrein verdwijnen. Kwalitatief is de nieuwe inrichting duidelijk beter: het verwilderde zichtgroen wordt vervangen door duurzaam groen binnen een park/plein-omgeving. Zowel de beeld- als de belevingswaarde verhogen hierdoor.

  • De bebouwing in het binnengebied wordt zo ingeplant en opgebouwd dat de privacy van bewoners wordt gegarandeerd.

• Beoordeling score

  • Sterk positief (+3)

Leefbaarheid en woonkwaliteit

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het plangebied behoort tot een stedelijk bouwblok met een relatief groen karakter. De eengezinswoningen beschikken over ruime tuinen. Ook het binnengebied heeft een groen karakter door de vroegere functie als tuin.

• Beschrijving geplande situatie

  • Het RUP Steenstraat voorziet in een bijkomende verdichting van een bestaand bouwblok in het centrum van Ekeren. Deze verdichting gebeurt conform de filosofie van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). In het RSV wordt de metafoor “Vlaanderen: open en stedelijk” voorgesteld om een trendbreuk te realiseren in het ruimtelijk ordeningsbeleid in Vlaanderen. Open en stedelijk duidt op het gewenst onderscheid tussen enerzijds de steden en stedelijke gebieden en anderzijds de buitengebieden.
    Hoewel voor de afbakening van het grootstedelijk gebied Antwerpen nog geen definitieve beslissing is genomen is het zeer waarschijnlijk dat het centrum van Ekeren tot het stedelijk gebied zal behoren. Dit heeft onder meer gevolgen voor de woningprogrammatie gekoppeld aan de stedelijke gebieden.
    In Ekeren betekent deze aanpak concreet dat de woningprogrammatie is gekoppeld aan de afbakening van het stedelijk gebied waardoor in de overige delen van Ekeren meer nadruk wordt gelegd op het behoud van de landschappelijke waarde van het groene en open karakter van de open ruimten en een beperkt woningprogramma in mogelijk aan te snijden gebieden.

  • Het parkeren voor de bewoners van de meergezinswoningen wordt ondergronds voorzien. Daardoor kan de ruimte bovengronds optimaal worden benut voor het inrichten van een kwaliteitsvolle openbare ruimte die een meerwaarde biedt voor de buurt.

• Beoordeling score

  • Sterk positief (3)

Mens – verkeer

Verkeersstructuur / bereikbaarheid

• Beschrijving referentiesituatie

  • Beide deelgebieden worden ontsloten via openbare wegen en zijn vlot bereikbaar met de wagen en met het openbaar vervoer.

• Beschrijving geplande situatie

  • De ontwikkeling van de deelgebieden verandert niets aan de bereikbaarheid van de omgeving of aan de verkeersafwikkeling langs de Steenstraat, de Beenhouwerstraat of Klein Hagelkruis. De vraag naar parkeermogelijkheden die beide ontwikkelingen zullen genereren wordt binnen het plangebied van het RUP opgenomen.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Intensiteit en doorstroming autoverkeer

• Beschrijving referentiesituatie

  • De kantoorfuncties in het bestaande gebouw genereren in beperkte mate verkeer.

  • De firma Star Taxi en Limo werkt vanuit een van de kantoren in het bestaande gebouw. Hun wagenpark staat op het binnengebied. Dit bedrijf genereert de meeste verkeersbewegingen in het binnengebied.

• Beschrijving geplande situatie

  • Het bijkomend verkeer dat door de ontwikkeling van meergezinswoningen ontstaat wordt volledig opgevangen op het terrein zelf om overlast in omliggende straten te vermijden.

  • De verkeersbelasting na de ontwikkeling tot woongebied is vergelijkbaar of kleiner met de huidige situatie. Het taxibedrijf verdwijnt waardoor aan –en afrijdende taxi’s geen druk meer leggen op de omgeving. Het woonverkeer dat ontstaat bij ontwikkeling van het binnengebied is beperkt voor een 50-tal wooneenheden.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Veiligheid en comfort van zwakke weggebruikers

• Beschrijving referentiesituatie

  • In de onmiddellijke omgeving van het plangebied is het openbaar domein uitgerust met ruime voetpaden en een fietspad van en naar het centrum van Ekeren.

• Beschrijving geplande situatie

  • De ontwikkeling van het plangebied heeft geen invloed op de veiligheid of het comfort van zwakke weggebruikers op het openbaar domein. Verkeersgenerende activiteiten worden toegestaan, noch wordt een ontwikkeling toegestaan waarvoor zwaar vervoer of veelvuldig transport nodig is.

• Beoordeling score

  • Niet significant (0)
    

Aanbod en doorstroming openbaar vervoer

• Beschrijving referentiesituatie

  • Het plangebied is momenteel goed bereikbaar met openbaar vervoer. Enkele streekbuslijnen die de omliggende gemeenten met het centrum van Antwerpen verbinden hebben een halteplaats in de onmiddellijke omgeving van het binnengebied. Eén halteplaats bevindt zich langs de voorzijde van het binnengebied langs de Steenstraat.

• Beschrijving geplande situatie

  • Door de geplande tramverbinding met Ekeren zal het plangebied in de toekomst vlotter bereikbaar worden met het openbaar vervoer. De inplanting van het verdichtingsproject komt zo tegemoet aan de doelstellingen die door meerdere beleidsniveaus worden nagestreefd om stedelijke ontwikkeling te voorzien in de directe nabijheid van openbaar vervoer. De aanwezigheid van de tramverbinding zal een meerwaarde zijn voor de ontwikkeling van het binnengebied. Door een beperking van het aantal parkeerplaatsen voor bezoekers wordt getracht het gebruik van de tramverbinding te stimuleren.

• Beoordeling score

  • Sterk positief (+3)

Argumentatie waarom geen plan-MER opgemaakt dient te worden

Gelet op de zeer beperkte impact van het RUP op de omgeving, de afwezigheid van risico’s voor menselijke gezondheid en veiligheid en op de relevante milieuproblemen zoals beschreven in hoofdstuk 4, en aangezien geen grensoverschrijdende effecten verwacht kunnen worden, zijn we van mening dat geen plan-MER dient opgemaakt te worden.